Τουρκικός πολιτισμός: Η τεχνική του σουβλίσματος

του Αιόλου

Ο Αθανάσιος Διάκος είναι η πιο γνωστή προσωπικότητα της Ελληνικής Επαναστάσεως που είχε την τύχη να γνωρίσει προσωπικά αυτή την πτυχή του Τουρκικού Πολιτισμού

Οι «Ελληνικές Γραμμές» ξεκινούν ένα μικρό αφιέρωμα στον Τουρκικό Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, εν' όψει και της ενάρξεως των συνομιλιών για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο συντάκτης του κειμένου αυτού αφιερώνει τις πληροφορίες που παραθέτει σε όλους τους "οραματιστές" της Ευρωπαϊκής Προοπτικής της γείτονος, καθώς και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που είχε το θράσος να κατηγορήσει τον Βασίλειο Βουλγαροκτόνο για βαναυσότητα, κατά τους εορτασμούς της απελευθερώσεως της Λέσβου...

Η λεπτομερής περιγραφή βρίσκεται στο Γαλλικό Grand Dictionnaire: «To βασανιστήριο του διοβελισμού ένα από τα φοβερότερα εφευρήματα της ανθρώπινης θηριωδίας, είναι το σούβλισμα του κατάδικου σε ξύλινο πάσσαλο. Ξαπλώνουν το θύμα καταγής μπρούμυτα με τα πόδια πολύ ανοικτά και τα χέρια δεμένα στην ράχη. Για να ακινητοποιηθεί εντελώς και να μη διαταράσσεται η εργασία του δημίου στερεώνεται στη ράχη του μελλοθάνατου ένα σαμάρι επάνω στο οποίο κάθεται ένας από τους βοηθούς του. Ο δήμιος, αφού προετοιμάσει την είσοδο με λίπος, πιάνει το παλούκι με τα δύο του χέρια και το μπήγει όσο βαθύτερα μπορεί και ύστερα το χτυπάει με κόπανο ώστε να εισχωρήσει πενήντα ή εξήντα εκατοστά. Ανασηκώνει τότε τον σουβλισμένο και το στερεώνει στο χώμα αφήνοντας το θύμα να ξεψυχήσει καρφωμένο. Καθώς ο δύστυχος δεν μπορεί να κρατηθεί από πουθενά το παλούκι βυθίζεται , εξαιτίας του βάρους του σώματος , όλο και πιο πολύ και τελικά βγαίνει ή από τη μασχάλη ή από το στήθος ή από το στομάχι. Κι ο θάνατος που θα τερματίσει το αποτρόπαιο μαρτύριο αργεί. Αναφέρονται περιπτώσεις παλουκωμένων που έζησαν τρεις ημέρες σ αυτή την θέση. Η διάρκεια του βασανισμού εξαρτάται από την σωματική διάπλαση του ατόμου και την κατεύθυνση που δίνεται στον πάσαλο. Αυτό εξηγείται εύκολα. Από έναν εκλεπτυσμό της φρικαλέας θηριωδίας τους φροντίζουν μα μην είναι αιχμηρό το παλούκι αλλά αμβλύ και κάπως στρογγυλεμένο στην άκρη. Γιατί η αιχμή θα περνούσε τα όργανα κατά την διολίσθηση του παλουκιού και θα προκαλούσε τον άμεσο θάνατο. Η στρογγυλεμένη όμως απόληξη του πασσάλου παραμερίζει τα σπλάχνα, τα μετακινεί χωρίς να εισχωρεί στους ευαίσθητους ιστούς… παρά τους εφιαλτικούς πόνους που προκαλεί η συμπίεση των νεύρων η ζωή παραμένει για ορισμένο χρόνο. Γιατί είναι προφανές ότι αν το παλούκι, αντί να ακολουθήσει τον άξονα του σώματος, εισχωρήσει λοξά δεν θα βγει από το στέρνο ή την μασχάλη αλλά θα τρυπήσει το υπογάστριο. Κι έτσι αφού παραμείνει άθικτη η θωρακική χώρα και δεν πλήττονται βασικά όργανα η ζωή θα παραταθεί περισσότερο».

Στην ΑΥΓΗ το 1967 δημοσιεύθηκε πως έγινε το μαρτύριο του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΔΙΑΚΟΥ: «Ζων ο κατάδικος ετίθετο επί ανεστραμμένου σάγματος ύπτιος, δεμένος χείρας και πόδας, δύο ρωμαλέοι δήμιοι εκάθoντο επ’ αυτού, τρίτος εστήριζεν εις τον πρωκτόν ξύλινον οβελόν όμοιον με τας σούβλας ας μεταχειριζόμεθα δια το ψήσιμον των αρνιών του Πάσχα, και τέταρτος δια σιδηράς ή ξυλίνης σφύρας εκτύπα του οβελού το οπίσθιον, εωσούν η ακωκή εξήρχετο εκ της κεφαλής ή θατέρας των ωμοπλατών καθ’ ην τυχαίως ελάμβανεν διεύθυνσιν. Εάν ο οβελός εξήρχετο εκ της αριστεράς ωμοπλάτης ο ούτω βασανιζόμενος απέθνησκε μετ ολίγον, εάν δε εκ της δεξιάς έζη και τρεις και τέσσερας ημέρας. Τρεις όλας ημέρας εβασανίσθη ούτως ο αείμνηστος Διάκος και ήθελεν βασανισθή έτι πλέον εάν οίκτου δεν τω έθραυε δια σφαίρας το κρανίον εις άτακτος». Ας δούμε πως η λαϊκή μούσα περιγράφει το γεγονός « Τον Διάκο τονε παίρνουνε και στο σουβλί τον βάζουν Ολόρθο τονε στήσανε κι αυτός χαμογελούσε».

Ο Γάλλος Guer το 1774 στο βιβλίο του « Ήθη και έθιμα των Τούρκων» περιγράφει όπως ανωτέρω με παραλλαγές το σούβλισμα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο τρόμος του παλουκιού απλώθηκε σε όλο τον Ελληνικό χώρο και γενικεύτηκε αμέσως μετά τον ξεσηκωμό. Το 1805-1806 τουρκικές δυνάμεις πραγματοποιούσαν αιφνιδιαστικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στον κεντρικό Μωριά κατά των Κλεπτών… η εκστρατεία είχε αποτελέσματα, οι Τούρκοι ενεφανίζοντο στις περιοχές με χιλιάδες παλούκια και πραγματοποιούσαν δημόσιους διοβελισμούς, έσερναν σε περίοπτα σημεία τα απαίσια σύνεργα του βασανιστικού θανάτου βαμμένα μάλιστα κόκκινα για να διακρίνονται από μακριά, έτσι σκόρπιζαν τον πανικό στα χωριά, όπως περιγράφει ο Αμβόσιος Φραντζής. Ομαδική παράκρουση πάθαιναν οι κάτοικοι και έτρεχαν και κυνηγούσαν με τους Τούρκους τους Κλέπτες σε πόλεις και βουνά προκειμένου να αποφύγουν τον φοβερό και μαρτυρικό θάνατο, γράφει ο Αναγνώστης Κοντάκης. «…Κατήντησε ο πατήρ να συλλαμβάνει τον υιόν και να τον παραδίδη», έτσι έγινε ο χαλασμός των Κλεπτών του Μωριά.

Στην επικράτεια του Αλή Πασά το σούβλισμα ήταν καθημερινό μέτρο καταστολής και τρομοκρατίας, ένα δημοτικό τραγούδι λέει : «Αλή Πασάς επέρασε με δέκα οκτώ χιλιάδες, φέρνει μπαλτάδες και σουγλιά και παλουκώνει». Ο Αλή Πασάς εξανάγκαζε συγγενείς κρατουμένων, υπό το κράτος παραλυτικού φόβου, με τα χέρια τους να σουβλίζουν συγγενείς για να αποφύγουν οι ίδιοι το παλούκωμα (τους έψηναν).

Κατά την επανάσταση οι Τούρκοι χρησιμοποίησαν κατά κόρον το σούβλισμα σαν μέθοδο τρομοκράτησης των Ελλήνων, υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από Έλληνες και ξένους μάρτυρες των γεγονότων, χαρακτηριστική περίπτωση είναι του Γεώργιου Παξινού, που όπως αναφέρει ο Philip Green ο 'Αγγλος πρόξενος στην Πάτρα, οι Τούρκοι τον άλειψαν με πίσσα και άλλες ύλες και τον έκαψαν ζωντανό.

Τα παραπάνω στοιχεία τα χαρίζω σε όσους πιστεύουν στην Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Επιφυλάσσομαι δε να θέσω στη διάθεσή σας και άλλα δείγματα του «Ευρωπαϊκού Πολιτισμού» της Τουρκίας…